4 راهکار قطعی برای رفع کندی لپتاپهای قدیمی و افزایش سرعت سیستم
خیلی از ما هنوز با لپتاپهایی کار میکنیم که چند سال از عمرشان گذشته است. دستگاههایی که روزی مثل برق کار میکردند، اما حالا هنگام اجرای برنامهها کند میشوند، برای بوت شدن زمان زیادی لازم دارند و گاهی آنقدر هنگ میکنند که حتی یک کار ساده هم اعصابخردکن میشود. نکتهای که کمتر کسی میداند این است که در ۹۰٪ مواقع اصلاً نیازی به تعویض لپتاپ نیست. مشکل اصلی معمولاً سختافزارهای قابل ارتقا مثل رم، هارد یا حتی تنظیمات نرمافزاری است که با کمی رسیدگی میتوان سرعت دستگاه را چند برابر کرد. اگر شما هم از کند بودن لپتاپ در ویندوز خسته شدهاید و میخواهید افزایش سرعت لپتاپ را تجربه کنید، در ادامه ۴ راهکار مهم و ارزان را با هم بررسی میکنیم.
راهکار اول: ارتقاء هارد به SSD
اگر لپتاپتان قدیمی باشد، بهاحتمال زیاد بهجای SSD هنوز از هارد معمولی استفاده میکند؛ قطعهای که سرعتی چهار تا پنج برابر کمتر از SSD دارد. به همین خاطر، توصیه میشود با ارتقاء لپتاپ قدیمی، عملکرد دستگاهتان را بهطور قابلتوجهی ارتقا دهید.
چرا SSD مهمترین ارتقاء برای یک لپتاپ قدیمی است؟
وقتی با یک لپتاپ کار میکنید، اولین چیزی که اهمیت دارد، سرعت آن است. خبر خوب این است که استفاده از حافظه SSD میتواند سرعت سیستم را به شکل چشمگیری افزایش دهد. با وجود SSD، لپتاپ خیلی سریعتر روشن میشود و برنامهها بدون معطلی بارگذاری و اجرا میشوند. علاوه بر این، ذخیرهسازی فایلها یا کپی کردن اطلاعات موردنیازتان بدون هیچ تأخیری انجام میگیرد.
برای اینکه بهتر درک کنید چرا ارتقاء لپتاپ و تعویض هارد قدیمی با SSD تا این حد روی سرعت لپتاپ تأثیر دارد، کافی است به چند نکته مهم درباره عملکرد SSD توجه کنید:
· تفاوت سرعت HDD و SSD لپتاپ بسیار زیاد است و SSD میتواند سرعت اجرای برنامهها و عملکرد کلی سیستم را چند برابر کند.
· کاهش چشمگیر زمان بوت رخ داده و معمولاً لپتاپ با SSD بهجای حدود ۹۰ ثانیه، در کمتر از ۱۵ ثانیه بالا میآید.
· کاملاً مناسب برای لپتاپهای پایینرده و میانرده است.
چه نوع SSD هایی مناسب لپتاپهای قدیمیاند؟
راه پیدا کردن مناسبترین SSD برای سیستم این است که ابتدا انواع SSD را بشناسید و سپس آنها را با درگاههای مادربرد خود تطبیق دهید. این روش مخصوصاً برای کسانی مفید است که لپتاپ قدیمی دارند و ممکن است برای افزایش سرعت لپتاپ نتوانند مشخصات کامل دستگاه را در دیتابیسها یا حتی سایت رسمی سازنده پیدا کنند. در هنگام خرید SSD لپتاپ، توجه به نکات زیر ضروری است:
· در لپتاپهای قدیمی استفاده از SATA SSD بهراحتی امکانپذیر است.
· اگر سیستم شما از SSDهای M.2 یا NVMe پشتیبانی میکند، خرید SSD M.2 یا NVMe سرعت بسیار بیشتری نسبت به SATA SSD دارد.
· با توجه به نیاز و سیستم خود، میتوانید یکی از این SSD M.2 یا SSD SATA را انتخاب و تهیه کنید تا سرعت لپتاپتان به شکل چشمگیری افزایش یابد.
مزایای قابل اندازهگیری
از مزایای مدلهای متنوع اساسدی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· سرعت ۵ تا ۱۰ برابر
· افزایش طول عمر لپتاپ
· کاهش مصرف انرژی
راهکار دوم: افزایش رم
اگر بدانید لپتاپ شما چقدر حافظه رم دارد، راحتتر میتوانید تشخیص دهید چه برنامههایی را میتوان اجرا کرد و محدودیتهای سیستم شما کجاست. هرچه مقدار رم بیشتر باشد، امکان اجرای نرمافزارهای سنگینی مانند فتوشاپ و ایلاستریتور نیز برایتان بیشتر فراهم میشود. اما وقتی رم کافی نباشد، بهخصوص زمانی که چند برنامه بهطور همزمان باز هستند، سرعت سیستم کاهش مییابد. حتی اگر خودتان چند کار همزمان انجام ندهید، برنامههای زیادی ممکن است در پسزمینه فعال باشند؛ از آنتیویروس که بهصورت خودکار اسکن میکند گرفته تا دراپباکس که فایلهایتان را همگامسازی میکند.
نشانههایی که میگوید رم لپتاپ کافی نیست
حافظه رم مسئول نگهداری موقت اطلاعات و فایلهایی است که بهطور مکرر استفاده میشوند. این حافظه با بارگذاری دادهها از حافظه اصلی (هارد دیسک یا (SSD و ذخیره آنها در فضای موقت خود، امکان دسترسی سریعتر پردازنده به این اطلاعات را فراهم میکند. اما زمانی که حجم کار روی RAM بیش از حد شود، ممکن است با نشانههای زیر روبهرو شوید که مانع افزایش سرعت لپتاپ میشوند:
· کندشدن سیستم هنگام باز کردن چند تب
· هنگ کردن در اجرای نرمافزارهای گرافیکی
· مصرف ۹۰٪ رم در Task Manager
چه مقدار رم برای رفع کندی لازم است؟
حجم رم مورد نیاز لپتاپ به نوع استفاده، سیستمعامل و نرمافزارها بستگی دارد. حداقل ۸ گیگابایت برای کارهای روزمره کافی است، اما برای برنامهنویسی، گیمینگ، تدوین و طراحی گرافیک، ۱۶ تا ۳۲ گیگابایت توصیه میشود. انتخاب بین رمهای DDR3، DDR4 و DDR5 به سازگاری مادربرد و نیاز سیستم بستگی دارد؛ DDR5 با سرعت و پهنای باند بالا، بهترین گزینه برای افزایش کارایی و سرعت لپتاپهای مدرن است.
راهکار سوم: پاکسازی و بهینهسازی سیستمعامل
از دلایل اصلی کندشدن سیستم، مشکلات نرمافزاری است. بسیاری از کاربران بدون توجه به برنامههای نصبشده و سرویسهای فعال در پسزمینه، از دستگاه خود استفاده میکنند. این رفتار باعث اشغال تدریجی منابع سیستم و کاهش عملکرد کلی میشود. برای برطرفکردن این مشکل، انجام چند اقدام اساسی لازم است که هرکدام تأثیر مستقیم روی سرعت سیستم دارند.
اقدامات مهم برای بهبود سرعت ویندوز
حذف نرمافزارهای سنگین و غیرضروری: یکی از عوامل اصلی که مانع افزایش سرعت لپ تاپ میشود، وجود برنامههای غیرضروری و فعال در پسزمینه است. این برنامهها علاوه بر مصرف بیش از حد منابع سیستم، میتوانند باعث داغشدن لپتاپ نیز شوند. یکی از راهکارهای مؤثر برای افزایش سرعت لپ تاپ، شناسایی و حذف این برنامهها است.
غیر فعالکردن برنامههای Startup: سادهترین روش، باز کردن Task Manager است. کاربران میتوانند با فشار همزمان کلیدهای Ctrl+Shift+Esc وارد Task Manager شوند، به تب Startup بروند و برنامههایی که بهصورت روزمره استفاده نمیشوند، مثل نرمافزارهای غیرضروری سازنده یا برنامههای پیامرسان را انتخاب کرده و روی Disable کلیک کنند.
خالی کردن درایو C: اطمینان حاصل کنید که حافظه درایو C پر نشده باشد. برنامه Disk Cleanup در ویندوز به شما کمک میکند فایلها و برنامههای اضافی و غیرضروری را از درایو C حذف کنید.
اسکن ویروسی و حذف بدافزارها: آلوده شدن لپتاپ به بدافزارها یا ویروسها باعث مصرف شدید منابع پردازنده و مانع افزایش سرعت لپتاپ میشود. برخی از این بدافزارها در پسزمینه برای سرقت اطلاعات یا استخراج ارز دیجیتال فعالیت میکنند که منجر به داغشدن بیش از حد سیستم و کاهش عملکرد آن میگردد. برای رفع کندی ناشی از این موارد، استفاده از آنتیویروسهای معتبر یا ابزارهای داخلی ویندوز مانند Windows Security توصیه میشود.
ابزارهای پیشنهادی
علاوه بر موارد ذکر شده، برای افزایش سرعت ویندوز میتوانید از برنامههای زیر نیز استفاده کنید:
· Windows Disk Cleanup
· Defragment & Optimize Drives
· مدیریت Startup از طریق Task Manager
راهکار چهارم: سرویس سختافزاری لپتاپ
لپتاپها بهعنوان همراه همیشگی ما در کار، تحصیل و اوقات فراغت، نقش مهمی در زندگی روزمره ایفا میکنند. استفاده گسترده از آنها باعث افزایش سرعت استهلاک و قرارگرفتن اجزای حساس مانند اسپیکرها و فنها در معرض گردوغبار و ذرات مختلف میشود. شاید در نگاه اول این مسائل کماهمیت به نظر برسند، اما اثر تدریجی آنها به شکل مشکلات متعدد در سلامت کلی دستگاه ظاهر میشود و نادیدهگرفتن آن میتواند به تعمیرات پرهزینه منجر شود.
همانند هر وسیله الکترونیکی دیگر، لپتاپها نیز نیازمند مراقبت و نگهداری هستند تا عمر مفید و عملکرد خود را حفظ کنند. اهمیت سرویس سالانه لپتاپ در همین موضوع نهفته است. در هر سرویس، تمامی قطعات داخلی بررسی و تمیز میشوند و سلامت نرمافزارها و سختافزارها کنترل میگردد. این اقدامات علاوه بر افزایش طول عمر دستگاه، موجب بهبود سرعت و کارایی آن نیز میشوند.
چرا گردوغبار باعث کندی لپتاپ میشود؟
یکی از عوامل مهم اما کمتر موردتوجه در علت کند شدن لپ تاپ، تجمع گردوغبار در لپتاپ است. این عامل پنهان میتواند باعث بالارفتن دما، کاهش عملکرد پردازنده و افزایش صدای فن شود.
موارد سرویس دورهای
در یک سرویس کامل لپتاپ، معمولاً اقدامات زیر برای افزایش سرعت لپتاپ انجام میشود:
· باز کردن دستگاه و تمیزکردن فن، برد و سایر قطعات داخلی
· تعویض خمیر حرارتی پردازنده برای خنککنندگی بهتر
· تست سلامت رم، هارد، SSD و باتری
· بررسی دمای سیستم و عملکرد کولینگ
جمعبندی
برای افزایش سرعت لپتاپ، مهمترین و مؤثرترین اقدام ارتقای SSD و رم است. این دو ارتقاء بیشترین تأثیر را روی عملکرد کلی سیستم دارند و خوشبختانه معمولاً هزینه زیادی برای کاربر به همراه ندارند. با تعویض هارد قدیمی با یک SSD پرسرعت و افزایش ظرفیت رم، میتوانید تجربهای روانتر، زمان بوت کمتر و اجرای همزمان برنامههای سنگینتر را داشته باشید. اگر قصد دارید بدون صرف هزینه زیاد سرعت لپتاپ خود را چند برابر کنید، انتخاب یک SSD پرسرعت و رم سازگار میتواند بهترین شروع باشد. برای تهیه قطعات مطمئن و باکیفیت میتوانید به فروشگاه اینترنتی لوازم جانبی و لپتاپ کاستوم رایان مراجعه کرده و گزینه مناسب سیستم خود را انتخاب نمایید.
